Irreechaa: Color & Treasure of Oromo

Thank you so much Amensisa Ifa for the wonderful job you have done to promote Irreechaa. This documentry is the first of its kind that I have seen that attempts to bring Irreecha, The Thanks Giving Day, celeberated every year by millions of Oromos at Hora Arsedi in Bishoftu to the attention of the world.

Very little attention has been given to this colourful celeberation that we find nowhere in the world but Oromia. The media in the country that claim to be the voice of diversity (EBC, for example) have purposely ignored Irreecha though it deserves a live coverage, promotion and apprecaition. TV Oromiya, which is owned and operated by Oromia Regional state has done less than what is expected from it in promoting Irreechaa. This year what OBS TV did was very encouraging as its journalists followed the whole event and helped us see it at our homes.

Here comes, your documentry which I really liked watching because it is produced in such a way that it gives the picture of Irreecha to those who don’t know about it. We need to do a lot of promotion work as Irreecha has been nominated by UNESCO to be inscribed as the world intangible cultural heritage along with the Gada system. As an Oromo, I am very much proud of you, my brother, as you have set an example to all of us and we have learnt a lot from you.I hope that you will keep on doing what you are doing now. We will be on your side as this is not only your responsiblity; it is also our responsiblity to promote our culture, develop our language and rewrite our history. VIVA Amensisa Ifa!!RESPECT YOU!https:

U.S. Gave 28-Day Ultimatum to the Ethiopian Regime to Allow UN Rapporteurs

(ESAT)

The United States on Wednesday gave a 28-day ultimatum to the Ethiopian regime to announce its consent to allow rapporteurs for the United Nations High Commissioner to investigate human rights violations in the country.

House majority leader Rep. Kevin McCarthy (R) said he communicated to the Ethiopian regime that they need to announce by February 28, 2018, that they will allow rapporteurs appointed by the United Nations to independently investigate the state of human rights in Ethiopia.

According to the majority leader, if the regime fails to do so, House Resolution 128, a resolution supporting human rights in Ethiopia, will be put to the floor of the House for a vote in March.

“Should the government not announce by Feb. 28 that it will allow the UNHCHR to independently examine the state of human rights in Ethiopia, then we will bring the resolution to the floor during the month of March.

Furthermore, should the government announce it will allow access by the deadline but then not actually follow through and give the UN access, we will bring the resolution to the floor,” McCarthy said in a letter to Ethiopian civic and political groups whom he met on Monday.

“There is no question this resolution has had and continues to have an impact. We are committed to the shared goalthat the human rights of every Ethiopian should be respected, honored, and protested,” McCarthy added.

The Ethiopian regime had repeatedly refused demands by the High Commissioner and other rights watchdogs for an independent investigation into the killings of hundreds of anti-government protesters since November 2015 when protests began in the Oromo region of Ethiopia.

By the regime’s own admission, over 900 people were killed in 2015 through 2017. There have been more deaths of protesters in 2018 and hundreds of others lost their lives in Eastern Ethiopia in a shoot to kill operation by the Special police force of the Somali region. The regime blames ethnic clashes between the Oromo and Somali communities for the deaths.

On Monday, a meeting was held between representatives of Ethiopian civic and political groups with majority leader McCarthy, Rep. Chris Smith and Rep. Mike Coffman that deliberated on ways of moving forward House Resolution 128, a resolution supporting respect for human rights and encouraging inclusive governance in Ethiopia.

Introduced in the House in February 2017, the resolution was scheduled to be on the House floor for a vote on October 2, 2017, but has been indefinitely postponed.

Res. 128, among others, calls for sanctions against Ethiopian officials responsible for committing gross human rights violations. It also called for the regime to allow a United Nations rapporteur to conduct an independent examination of the state of human rights in Ethiopia.

​በሕጉ መሰረት “ህወሓት አሸባሪ ነው!”

Pan Africa

“ህወሓት እና ፍርሃት፡ ከቀበሌ እስከ መቀሌ” በሚል ርዕስ ባወጣሁትፅሁፍ፣ አህአዴግ በ1997ቱ ምርጫ ወቅት ያጋጠመው ሽንፈትና በተለይ ደግሞ በህወሓት ልሂቃን ዘንድ ያስከተለው ከፍተኛ ድንጋጤና ፍርሃት ፍፁም ጨቋኝና ጨካኝ የሆነ መንግስት እንዲፈጠር ምክንያት መሆኑን በዝርዝር ተመልክተናል። በዴሞክራሲያዊ ምርጫ አማካኝነት በኢትዮጲያ ሕዝብ ዘንድ ያለውን ድጋፍና ተቀባይነት ለማጠናከር ያደረገው ሙከራ ውድቅ ከተደረገ በኋላ ህወሓት/ኢህአዴግ በስልጣን ላይ ለመቆየት ያለው ብቸኛ አማራጭ የተለየ የፖለቲካ አቋምና አመለካከት ያላቸውን የፖለቲካ ኃይሎች በማስወገድ ምንም ዓይነት ፖለቲካዊ እንቅስቃሴ እንዳይኖር ማድረግ ነው።
ተቋማትን ማፍረስ

የምርጫ ውጤቱን ተከትሎ ህወሓት/ኢህአዴግ የፖለቲካ ስልጣኑን ለማስረከብ ፍቃደኛ አልነበረም። ሆኖም ግን፣ የፖለቲካ ቡድኑ በብዙሃኑ ዘንድ ተቀባይነት የለውም። በብዙሃኑ ዘንድ ተቀባይነት ከሌለው ደግሞ ሀገርና ሕዝብ ማስተዳደር አይችልም። ምክንያቱም እንደ “Jose Ortega y Gassett” አገላለፅ፣ “there can be no rule in opposition to public opinion.”” በዚህ መሰረት፣ ህወሓት/ኢህአዴግ በስልጣን ላይ ለመቆየት ያለው ብቸኛ አማራጭ የብዙሃኑን አመለካከት/አስተያየት (public opinion) መቆጣጠር ነው። ለዚህ ደግሞ ሌሎች የፖለቲካ ኃይሎች በብዙሃኑ ዘንድ ተቀባይነት ያገኙበትንመ፣ ህወሓት/ኢህአዴግ ደግሞ ተቀባይነት ያጣበትን የዴሞክራሲ መዋቅር ማፍረስ ይኖርበታል።

View original post 924 more words

ህወሓት እና ፍርሃት: ከቀበሌ እስከ መቀሌ!

አንድ የፖለቲካ ቡድን ስለ ቀድሞ ስርዓት በደልና ጭቆና ብቻ እያሰበ፥ ወደኋላ እያየ የሚጓዝ ከሆነ ከፊት ለፊቱ ያለውን ነባራዊ እውነታን በቅጡ መገንዘብ አይችልም። በዚህ መልኩ፣ በድንጋጤና ፍርሃት የሚደረግ ነገር የብዙሃኑን መብትና ነፃነት ይገድባል። “የቀድሞ ስርዓት ተመልሶ እንዳይመጣ” በሚል ፍርሃት ሲታትሩ በሕዝብ ላይ ከቀድሞ ስርዓት የባሰ በደልና ጭቆና መፈፀም ጀመሩ።

በመሰረቱ ፍርሃት (fear) ጨቋኛ የሆነ አምባገነናዊ (Totalitarian) መንግስት የተግባር መርህና መመሪያ ነው። መንግስት ይፈጠራል። የኢትዮጲያ ፖለቲካዊ ሁኔታ አሁን ካለበት ደረጃ የደረሰው የ1997ቱ ምርጫ በህወሓቶች ላይ ባስከተለው ድንጋጤና ፍርሃት ምክንያት የኢህአዴግ መንግስት ወደ ፍፁም አምባገነንነት በመቀየሩ ነው። በመሰረቱ “Totalitarian” ማለት “የአንድ ፓርቲ መንግስት” ማለት ነው። ኢህአዴግ በ2002 እና 2007 ዓ.ም ባካሄደው ሀገራዊ “ማጭበርበር” 99.6% እና 100% “አሸነፍኩ” ፍፁም አምባገነናዊ መንግስት የመሆኑን ያረጋግጣል።

Pan Africa

የኢትዮጲያ ፖለቲካዊ ሁኔታ አሁን ካለበት ደረጃ ላይ እንዴት ደረሰ? በተለይ ከ1997ቱ ምርጫ በኋላ ያለው ፖለቲካዊ ሁኔታ በጥሞና ለታዘበ ሰው ምክንያቱንና ሂደቱን በቀላሉ መገንዘብ ይችላል። በ1997 ዓ.ም በሃሮማያ ዩኒቨርሲቲ የ4ኛ ዓመት ተማሪ ነበርኩ። በፖለቲካ የመሳተፍ ፍላጎት አልነበረኝም። በዚያ ዓመት በተካሄደው ሀገራዊ ምርጫ በመራጭነት ከመሳተፍ የዘለለ ሚና አልነበረኝም። እስከ ግንቦት7/1997 ዓ.ም ዕለት ድረስ የነበረው አጠቃላይ ፖለቲካዊ ሁኔታ ነፃና አሳታፊ ነበር።

በእርግጥ የ1997ቱ ምርጫ የኢህአዴግ መንግስት ወደ ስልጣን ከመጣ በኋላ ያካሄደው ሦስተኛው ሀገራዊ ምርጫ ነው። ታዲያ በወቅቱ “ይህ ምርጫ ለምን ከ1987ቱ እና 1992ቱ ምርጫዎች ተለየ ሆነ?” የሚል ጥያቄ በአዕምሮዬ ሲመላለስ ነበር። በ2002 እና 2007 ዓ.ም የተካሄደው “ማጭበርበር” – መቼም ያንን ቅሌት “ምርጫ” ብሎ መጥራት ይከብዳል – ከ1997ቱ ጋር ምንም የሚያመሳስለው ነገር የለም። የ1997ቱ ምርጫ በኢትዮጲያ ታሪክ ውስጥ ጉልህ ድርሻ እንዳለው የገባኝ በ2004 ዓ.ም የ2ኛ ድግሪ ትምህርቴን ለመማር መቐለ ዩኒቨርሲቲ በሄድኩበት ወቅት ነው።

መቐለ እንደገባሁ በመጀመሪያ የታዘብኩት ነገር የቤት ኪራይ ርካሽነት ነው። ሻውርና ሽንት ቤት ያለው ፅድት ያለ ክፍል በ400 ብር ተከራየሁ። ዓዲ-ሃቂ እና…

View original post 922 more words

Crackdowns on Qeerroo? Good Luck Intimidating the Tiger!

Qeerroo is not an institution. It isn’t a group. Qeerroo is an idea today. An idea of cultured resistance. Qeerroo rightly represents a relentless pursuit of liberty, equipped with mental readiness and resilience which leaves no stone unturned to get what it pursues.

Pan Africa

Qeerroo in Naqamtee demonstrating their silent mourning for those killed by Somali Liyu Hayl and demanding justice be served.

This is a headline on the Ethiopian Reporter today.
“ፌዴራል ፖሊስ “ቄሮ” በተባለው የወጣቶች እንቅስቃሴ ላይ ጥልቅ ምርመራ ሊያደርግ መሆኑ ተሰማ”

What does it even mean to (deeply) investigate Qeerroo? TheReporterputs its article the way that led me to think that the Federal Police defines Qeerroo as some sort of institution that is comprised of criminals instigating conflicts and hampering the ” legally put administrative proceedings”. Who are the Qeerroo anyway?

Let me help them understand the gravity of the dangerous game the FDRE is planning to play.

Qeerroo is an Afaan Oromoo term ascribed to youth (traditkonally male?). Its etymology stems from the word “Qeerrensa/Qeerransa” whose literal meaning is “tiger”. My literal meaning of Qeerroo is ” Tiger-ish” Tiger is a symbol of fierce fighter, a…

View original post 434 more words

ኢህአዴግ/ህወሀት ሳይፈቅድ የህወሀትን ተጽእኖ ማስወገድ ይቻላል

በአኖኒመስ

መንደርደሪያ – አሁን ያለው ሁኔታ (the status quo)

የኢትዮጵያ ሕገ መንግስት ሀገሪቱ በፌደራላዊ ስርአት እንድትደዳደር ከመደንገጉ በተጨማሪ በውስጡ በርካታ ጥሩ ነገሮችን አዝሏል። በአለም አቀፍ ደረጃ (universally) የታወቁ ሰብአዊ መብቶች መጠበቅ እንዳለባቸው፣ዲሞክራሲያዊ መብቶች መከበር እንዳለባቸው፣ የመንግስት ስልጣን ገደብ እንዳለው፣ የፍትህ አካላቱ ገለልተኛና

ከመንግስት ተጽእኖ ነጻ መሆን እንዳለባቸው፣ ወዘተ ደንግጓል። ሕገ መንግስቱ በነዚህና በውስጡ በያዛቸው ሌሎችተራማጅ (progressive) ድንጋጌዎች ምክንያት በተለይ መጀመሪያ አካባቢ በብዙ ሰዎች ዘንድ ከፍተኛ መነቃቃትና ተስፋ ፈጥሮ ነበር። ነገር ግን የመንግስት የተለያዩ አካላት ተጠያቂነት በሌለበት ሁኔታ ሕገ መንግስቱን በሰፊው ይጥሱታል፤ በዚህም ምክንያት በዜጎች ላይ ከፍተኛ እንግልትና ጉዳት ደርሷል። ላለፉት 26 አመታት ኢህአዴግ የፌደራል መንግስቱንና አራት ክልሎችን (ማለትም አማራ፣ ኦርሚያ፣ ደቡብና ትግራይ) እንዲሁም አዲስ አበባን ብቻውን ሲገዛ ኖሯል። ኢህአዴግ የሚባለው ግንባር በውስጡ አራት ድርጅቶችን፤ ማለትም ኦህዴድ፣ ብአዴን፣ ደህዴንና ህወሀትን ያቀፈ ይሁን እንጂ ዋናውና አዛዡ ህወሀት እንደሆነ ሁሉም የሚያውቀው ሀቅ ነው። የተቀሩት ሶስቱ “እህት” ድርጅቶች፣ በፌደራሊዝሙ አወቃቀር መሰረት በሚያስተዳድሯቸው ክልሎች እንኳ ሳይቀር፣ ያለህወሀት ፈቃድ ያሻቸውን ማድረግ ሳይችሉ እንደኖሩ ይታወቃል። ህወሀት በፌደራል ፓርላማ ውስጥ ያለው ወንበር/ድምጽ 37 (6.7%) ብቻ ነው ። ስለዚህ የሚፈልገውን ፖሊሲ ፓርላማው በህግ መልክ እንዲያወጣለት ለማድረግ የሚያስፈልገው ወይም እርሱ የማይፈልገውን ህግ ፓርላማው እንዳያወጣ ለማደረግ የሚያስችለው አብላጫ ድምጽ ፓርላማ ውስጥ የለውም። ከሌላ አንድ ፓርቲ ጋር ቢቀናጅ እንኳ አብላጫ ድምጽ ማግኘት አይችልም። በአንጻሩ ኦህዴድ 178 (32.5%)፣ ብአዴን 134 (24.5%)፣ ደህዴን 108 (19.7%) ወንበር/ድምጽ አላቸው። ስለዚሀ ኦህዴድና ብአዴን ብቻ እንኳ ተቀናጅተው 57% ድምጽ ይኖራቸዋል። ኦህዴድና ደህዴንም ቢሆኑ በጋራ 52% ድምጽ ይኖራቸዋል። ነገር ግን የፓርላማው አባላት ያለ ህወሀት ፈቃድ ወይም የህወሀትና ደጋፊዎቹን ጥቅም የሚጻረር አንድም ህግ ማውጣት ሳይሳናቸው ኖረዋል። ይህ እንዴት ሊሆን ቻለ?

አንዱ ይህ እንዲሆን ያስቻለው ምክንያት ህወሀት የፊደራል መንግስቱን የማስገድጃ ተቋማት አመራር ቦታዎች (ማለትም መከላከያ ሰራዊት፣ ፌደራል ፖሊስና የደህንነት መ/ቤትን) ሙሉ ለሙሉ ለማለት ትንሽ እስኪቀረው ድረስ በቀድሞ ታጋዮቹና የትግራይ ተወላጅ በሆኑ የህወሀት ደጋፊዎች ወይም አባላት ስላስያዘና ተቀናቃኞቹን ለማጥፊያ ወይም ለማዳከሚያ ሲጠቀምባቸው ስለሚታይ የሶስቱ “እህት” ድርጅቶች መሪዎችና አባላት በእጅጉ ይፈሩታል። ሁለተኛውና ከዚህ ጋር የሚያያዘው ምክንያት አራቱ የኢህአዴግ አባል ፓርቲዎች ያስመረጧቸው የፓርላማው አባላት ፓርቲዎቻቸው ያልፈቀዱትን ህግ (በተለይ የህወሀትና ደጋፊዎቹን ጥቅም የሚጎዳ ከሆነ) ፓርላማው እንዳያሳልፍ/ እንዳያወጣ ማድረጋቸው ነው። ፓርቲዎቻቸው ደግሞ ኢህአዴግ (በጋራ) ያላጸደቀው (በሌላ አነጋገር ህወሀት ያልፈለገው) ህግ ከሆነ ተመራጮቻቸው ፓርላማ ውስጥ እንዲጥሉት/ እንዳያሳልፉት መመሪያ ይሰጣሉ። የሚያፈነግጥ የፓርላማ አባል ቢገኝ እንኳ ወንጀል ተፈልጎለትና ያለመከሰስ መብቱ እንዲነሳ ተደርጎ ወደ እስር ቤት ይወረወራል። ይህ አሰራር በግልጽ የህገ መንግስቱን አንቅጽ 54(4) የሚጻረር ነው።

ከጥቂት አመታት ወዲህ በኢትዮጵያ ውስጥ፣ በተለይ ደግሞ በአማራና ኦሮምያ ክልሎች ውስጥ ከፍተኛ የህዝብ ተቃውሞ ሲካሄድ ቆይቷል። ተቃውሞው በአብዛኛው ያተኮረው የህወህት የበላይነትንና ለትግራይ ተወላጆች የሚደረገውን አድሎ በማስቀረት ላይ ነው። ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ደግሞ የራሱ የኢህአዴግ አባል የሆኑት ሁለት ድርጅቶች (ማለትም ብአዴንና ኦህዴድ) ከፍተኛ መሪዎች የድርጅቶቻቸውንና የህዝባቸውን ድጋፍ መከታ በማድረግ የህወሃትን ተጽእኖና አዛዥነት ለማስቀረት ከፍተኛ ትግል ሲያደርጉ ይታያሉ። እንዲያውም በኦሮሚያና በአማራ ክልሎች ውስጥ የህወሃት ፖለቲካዊና አስተዳደራዊ ተጽእኖ በእጅጉ እንዲቀንስ ማድረግ ችለዋል ማለት ይቻላል። ሁለቱ ድርጅቶች በክልሎቻቸው ውስጥ የጀመሩትን የህወሀትን ተጽእኖ የማስወገድ ወይም የመቀነስ ትግል አሁን ደግሞ ወደ ፌደራል ደረጃ እያሳደጉት እንደሆነ ይታያል። ለምሳሌ እየተካሄድ ባለው የኢህአዴግ ስራ አስፈጻሚ ኮሚቴ ስብሰባ ላይ በሁለቱ ድርጅቶች ተነስቶ ከፍተኛ ክርክር የተደረገበት አንዱና ዋነኛ ጉዳይ የህወሀት የበላይነት ማብቃት አለበት የሚለው ነው። የህወሀት መሪዎች እንዲህ አይነት ነገር የለም፤ ይህ የጠባቦችና የትምክህተኞች አመለካከት ነው፤ ወዘት እያሉ ክደው ተከራክረዋል። ሆኖም የኦህዴድና የብአዴን መሪዎች በበኩላቸው የፌደራል መንግስቱ የማስገደጃ ተቋማት የአመራር ቦታዎች ሙሉ ለሙሉ ለማለት ትንሽ እስኪቀረው ድረስ የትግራይ ተወላጅ በሆኑ የህወሀት ደጋፊዎች ወይም አባላት መያዛቸው፤ እነዚህን ተቋማትም በአዛዠነትና መሪነት ባስቀመጣቸው ሰዎች አማካይነት ህወሀት ላሰኘው ተግባራት ሲጠቀምባቸው እንደኖረ ጠቅሰው ይህ ከዚህ በኋላ መቀጠል እንደሌለበት፣ እነዚህ የመንግስት የማስገደጃ ተቋማት ህገመንግስቱ አንቀጽ 87(1) ላይ ባስቀመጠው መሰረት የብሄር ብሄረሰቦችና ህዝቦችን ስብጥር ሚዛናዊ በሆነ ሁኔታ ያካተቱ መሆን እንዳለባቸው አስምረው ተከራክረዋል።

እስካሁን የተመጣበት መንገድ ሀገሪቱንም፣ ህዝቧንም፣ ኢህአዴግንም፤ ህወሀትንም ጭምር አደገኛ ሁኔታ ላይ እንደጣለ ለማንም ግልጽ ነው። በዚህ መቀጠል አይቻልም፤ ከዚህ ችግር መውጫ ሌላ መንገድ መገኘት አለበት። የዚህች አጭር ጽሁፍ አላማ ኢህአዴግ/ህወሀት ሳይፈቅድ ወይም ኢህአዴግ/ህወሀትን ወደጎን በመተው ፓርላማው ህዝቡ እየጠየቀ ያለውን ለውጥ (የህውሀትን የበላይነት ማስቀረትን ጨምሮ) ማምጣት እንደሚችል ለማመላከት ነው። የዚህ አመለካከቴ ምርኩዝ (premise) ኢህአዴግ ተፈጥሮአዊ ድክመት (inherent weakness) ያለው ሲሆን በተጻራሪው ደግሞ ፓርላማው ተፈጥሮአዊ ጥንካሬ (inherent strength) አለው የሚል ነው። ከዚህ ተነስቼም መደምደሚያዬ ላይ ፓርላማው እንዴት ተፈጥሮአዊ ጥንካሬውን በአግባቡ ተጠቅሞ ህዝቡ እየጠየቀ ያለውንና፣ሀገሪቱም በእጅጉ የሚያስፈልጓትን ለውጦች ያለኢህአዴግ/ህወሀት ፈቃድ ማምጣት እንደሚችል እጠቁማለሁ።

የኢህአዴግ ተፈጥሮአዊ ድክመት (inherent weakness)

ከላይ እንደተጠቀሰው ኢህአዴግ አራት ድርጅቶች አባል የሆኑበት ግንባር ነው። ግለሰብ በኢህአዴግ ውስጥ አባል መሆን አይችልም። በየደረጃው የተዋቀሩት የግንባሩ የተለያዩ የስልጣን አካላትም ቢሆኑ (ማለትም ኮንግረስ፣ ምክር ቤት፣ ስራ አስ ይፈጻሚ) የተሞሉት በአራቱ ድርጅቶች ተወካዮች ነው። እያንዳንዱ ድርጅት እኩል ተወካይ ያዋጣል። ከፍተኛው የስልጣን አካል ኮንግረሱ ሲሆን በተዋረድ ሁለተኛው የስልጣን አካል ምክር ቤቱ፣ ሶስተኛው ደግሞ ስራ አስፈጻሚው ናቸው።

የኢህአዴግ አደረጃጀት ከላይ እንደተጠቀሰው ይሁን እንጂ እስካሁን ባሉት አመታት ኢህአዴግ በተግባር የተለያዩ ድርጅቶች/ፓርቲዎች እንዳሉበት ግንባር ሳይሆን እንደ አንድ ወጥ ፓርቲ ሲንቀሳቀስና ሲታይ ቆይቷል። ይህም ሊሆን ከቻለባቸው ምክንያቶች ውስጥ የሚከተሉት ይገኙብታል፤

1) የግንባሩ የተለያዩ አካላት ህወሀት የደገፈውን/የፈለገውን ውሳኔና አቋም ብቻ እንጂ እነሱ ቢፈልጉትም እንኳ ሌላ ውሳኔ ማስተላልፍ አይችሉም።

2) በዚህ አይነት ግንባሩ (በህወሀት ፍቃድ) የሚያስተላልፈውን ማንኛውንም ውሳኔ አባል ድርጅቶቹ በዲሞክራሲያዊ ማእከላዊነት መርህ መሰረት በአባሎቻቸውና በሚመሩት ክልል ውስጥ ተፈጻሚ የማደረግ ግዴታ አለቸው። የፓርላማ ተመራጮቻቸውንም ይህንኑ ተግባራዊ እንዲያደርጉ ያዙዋቸዋል።በዚህ ምክንያት እንግዲህ ኢህአዴግ ጠንካራ ድርጅት መስሎና ሆኖ ቆይቷል። ይህ የሆነው ግን ግንባሩ ተፍጥሯዊ ጥንካሬ (inherent strength) ኖሮት ሳይሆን የህወሀትን ትእዛዝ አስፈጻሚ፣ አራቱም አባሎቹ እኩል ይሁንታ (say) የሌላቸው ስለነበረና ይህም በተግባር (effectively) እንደ አንድ ፓርቲ እንዲንቀሳቀስ ስላደረገው ነው። እንዲህ አይነቱ የግንባሩ ጥንካሬ ሊቀጥል የሚችለው የህወሀት ጥንካሬና በመንግስት የሀይል ማስፈጸሚያ መ/ቤቶች ውስጥ ያለው የበላይነት እስከቀጠለ ድረስ ብቻ ነው። ይህ ሲቀየርና አራቱም ድርጅቶች ያለተጽእኖ ወይም ያለፍራቻ መንቀሳቀስ ሲችሉ የኢህአዴግ ተፈጥሯዊ ድክመት ጎልቶ የሚወጣ፣ ጊዜያዊ ጥንካሬውም በኖ የሚጠፋ ይሆናል። በምትኩ ተፈጥሯዊ ድክመቱ ጎልቶ ይወጣል። ለኢህአዴግ ተፈጥሯዊ ድክመት ምክንያት ከሚሆኑት ውስጥ የሚከተሉት ይገኙበታል፤

• የአራቱ ድርጅቶች ተውካዮች ሆነው በኢህአዴግ የተለያዩ የስልጣን አካላት ላይ የሚሳተፉት ሰዎች የላካቸውን ድርጅት አቋም ማንጸባረቅ ይጠበቅባቸዋል። ከዚህ ውጭ የግላቸውን አቋም ቢከተሉ የላካቸው ድርጅት ውክልናቸውን ሰርዞ በምትካቸው ሌላ ሰው ሊልክ ይችላል። ይህ አሰራር በአባል ድርጅቶቹ መሀል አለመግባባት/ሽኩቻ በሚኖርበት ጊዜ (ለምሳሌ አሁን ከህወሀት ጋር እንደተፈጠረው) የኢህአዴግ አቋም ተብሎ የሚወሰድ ውሳኔ ማስተላለፍ ብዙ ጊዜ ሊወስድ ይችላል፣ ወይ ደግሞ ከነአካቴውም ውሳኔ ማስተላለፍ አይቻላቸውም። በዚህ ምክንያት ግንባሩ ውስጥ ሽባነት (paralysis) ይፈጠራል። ባለፉት ሳምንታት ውስጥ እየተካሄድ ባለው የስራ አስፈጻሚ ኮሚቴው ስብሰባ ላይ ይህ እየታየ ነው።

• በኢህአዴግ ውስጥ የተፈጠረ አለመግባባትና ሽባነት (paralysis) ወደ መንግስት አካላትም ሊዛመት ይችላል። ለምሳሌ ፓርላማው ለሀገሪቱ አስፈላጊ የሆኑ ህጎችን ለማውጣት የኢህአዴግን ውሳሌ የሚጠብቅ ከሆነ (እስከዛሬ ሲደረግ እንደነበረው) እንደዚህ አይነት ህጎች ሳይወጡ ረጅም ጊዜ ሊወስዱ ይችላሉ፤ ወይም ከናካቴውም ላይወጡ ይችላሉ። የህጉን መውጣት የተወሰኑ ድርጅቶች የሚፈልጉት ከሆነ ደግሞ (የግንባሩ አባል ሆኑም አልሆኑ) በፓርላማ ውስጥ መቀመጫ ካላቸው ሌሎች ድርጅቶች ጋር በመተባበር ህጉ እንዲወጣ ማድረግ ይችላሉ። ይህ ደግሞ ኢህአዴግን የበለጠ እንዲዳከም ወይም ተሰሚነቱ እንዲቀንስ ያደርገዋል።

• ኢህአዴግ ተሳክቶለት የፖሊሲ ውሳኔዎች በሚፈለገው ፍጥነት ቢያሳልፍ እንኳ፣ የፓርላማው አባላት ለኢህአዴግ ውሳኔ ተገዢ በመሆን ያንን የፖሊሲ ውሳኔ ወደ ህግ የመቀየር ግዴታ የለባቸውም። እንዲያውም ለኢህአዴግ ተገዢ ሆነው ህግ ቢያወጡ ድርጊታቸው ከህገመንገስቱ ጋር የሚጋጭ ይሆናል፣ ምክንያቱም የኢትዮጵያ ህገመንግስት አንቀጽ 54(4) ላይ እንዲህ ይላልና፤ የምክር ቤቱ አባላት የመላው ህዝብ ተወካዮች ናቸው። ተገዥነታቸውም፤

ሀ) ለሕገ መንግስቱ፤

ለ) ለሕዝቡ፤ እና

ሐ) ለሕሊናቸው ብቻ ይሆናል።

የፓርላማው ተፈጥሮአዊ ጥንካሬ (inherent strength)

ፓርላማው የተቋቋመው በህግ፣ በተለይ ደግሞ የሀገሪቱ ህጎች ሁሉ ቁንጮ በሆነው በህገ መንግስቱ ነው። ተፈጥሮአዊ ጥንካሬውም የሚመነጨው ከዚህ አፈጣጠሩ ነው። በአንጻሩ ኢህአዴግ የተቋቋመው በአባሎቹ “መልካም ፍላጎት” እንጂ በህግ አይደለም።

ፓርላማው (በተለይ ደግሞ የተውካዮች ምክር ቤት) ከፍተኛው የሀገሪቱ ህግ አውጪ አካል ሲሆን ሕገ መንግስቱ በአንቀጽ 55 ስር ለፓርላማው እጅግ ብዙ ስልጣን (sweeping powers) ይሰጣል። አንዳንዶቹ የሚከተሉት ናቸው፤

• የጠቅላይ ሚኒስትሩን፤ የሚኒስትሮችን፤ የዳኞችንና የሌሎች ከፍተኛ ባለስልጣናትን ሹመት ያጸድቃል፤ ወይም ውድቅ ያደርጋል።

• የፌደራል መንግስት፤ የሀገርና የህዝብ መከላከያ፤ የደህንነትና የፖሊስ ሀይል አደረጃጀትን ይወስናል። በስራ አፈጻጸማቸው ረገድ የሚታዩ መሰረታዊ የዜጎችን ሰብአዊ መብቶችና የሀገር ደህንነት የሚነኩ ጎዳዮች ሲከሰቱ ያጣራል፤ አስፈላጊ እርምጃዎች እንዲወሰዱ ያደርጋል።

• ጠቅላይ ሚኒስትሩን እና ሌሎት የፌደራል መንግስት ባልስልጣናትን ለጥያቄ የመጥራትና የህግ አስፈጻሚውን አካል አሰራር የመመርመር ስልጣን አለው።

• ያስቸኳይ ግዜ አዋጅ ያወጣል። የተለያዩ ህጎችን ያወጣል። የጦርነት አዋጅ ያውጃል።

ከሁሉ በላይ ደግሞ መሰመር ያለበት ጉዳይ፤ ማንኛውም የፓርላማው አባል በሕገ መንግስቱ ውስጥ የተዘረዘረውን ስልጣኑን ተግባራዊ ሲያደርግ፤

• ተገዢነቱ ለህዝቡ፣ ለሕገ መንግስቱና ለህሊናው ብቻ እንደሆነ ተደንግጓል። ለፓርቲው አይደለም። ከፓርቲው ጋር ሳይግባባ ቀርቶ ፓርቲው ባይፈልገው እንኳ የፓርላማ ዘመኑ (term) ከማለቁ በፊት ከፓርላማ ሊያወጣው አይችልም።

• በፓርላማው ውስጥ በሚሰጠው ድምጽ ወይም አስተያየት ምክንያት አይከሰስም። አስተዳደራዊ እርምጃም አይወሰድበትም።

• ከባድ ወንጀል ሲፈጽም እጅ ከፍንጅ ካልተያዘ በስተቀር ያለ ፓርላማው ፍቃድ አይታሰርም፤ በወንጀል አይከሰስም።

ፓርላማውና የፓርላማ አባላት እነዚህና ሌሎችም በርካታ ስልጣኖች በህግ ተሰጥተዋቸዋል። እነዚህ በህግ የተደነገጉ ስልጣኖቻቸውና ጥበቃዎች ናቸው እንግዲህ ፓርላማውና አባላቱ ተፈጥሮአዊ ጥንካሬ (inherent strength) አላቸው የሚያስብለን።

ፓርላማው ምን ማድረግ አለበት?

ላለፉት 26 አመታት የታየው ፓርላማው የኢህአዴግ ታዛዥ (rubber stamp) ሆኖ ሲያገለግል እንጂ ተፈጥሮአዊ ጥንካሬውን በአግባቡ ሲጠቀምበት አይደለም። እንዲያውም በሕገ መንግስቱ የተጣለበትን ሀላፊነትና የተሰጠውን ስልጣን ችላ ብሎ ወይም ዘንግቶ የህዝብን በደልና የሀገርን ጉዳት ማስቆም ሳይችል ቀርቷል። ለምሳሌ፤

• የመከላከያ ሰራዊት፤ የደህንነት መ/ቤትና የፌደራል ፖሊስ አመራር የተያዘው በአብዛኛው በትግራይ ተወላጆች ነው። በተለይ በመከላከያ ውስጥ ከ90% በላይ የሚሆኑት ጄነራሎች የትግራይ ተውላጆች ናቸው። ይህ አሰራር የሕገ መንግስቱን አንቀጽ 87(1) የሚጻረር ሆኖ ሳለ ፓርላማው በአንቀጽ 55(7) የተሰጠውን ስልጣን ተጠቅሞ ለማስተካከል የሞከረው ነገር የለም።

• በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች፤ በተለይ ደግሞ በኦሮምያ፣ በአማራ፣ በጋምቤላ፣ በኮንሶ፣ ወዘተ እጅግ ብዙ ንጹሀን ዜጎች በሕገ መንግስቱ የተደነገጉ መብቶቻቸው እንዲከበሩ በሰላማዊ መንገድ ስለጠየቁ ብቻ ተገድለዋል። በብዙ ሺህ የሚቆጠሩ ንጹሀን ዜጎች ወደ እስር ቤት ተወርውረዋል። ግድያዎቹና የመብት ጥሰቶቹ የተፈጸሙት በአብዛኛው በመከላከያ ሰራዊት፣ በደህንነትና ፌደራል ፖሊስ አባላት ነው። ፓርላማው በእነዚህ ተቋማት ስራ አፈጻጸም ረገድ የሚታዩ መሰረታዊ የዜጎችን ሰብአዊ መብቶችና የሀገር ደህንነት የሚነኩ ጎዳዮች ሲከሰቱ እንዲጣሩና አስፈላጊ እርምጃዎች እንዲወሰዱ የማድረግ ስልጣንና ሀላፊነት ቢኖረውም እስካሁን በዚህ ረገድ

ምንም ሚዛን የሚያነሳ ስራ ሲስራ አልታየም።

• መንግስትን አጥብቀው የተቃወሙ መሪዎችና ግለሰቦች ሽብርተኛ ተብለው መታሰራቸውና መከሰሳቸው ኢትዮጵያ ውስጥ የተለመደ አሰራር ነው። ሰዎቹ በርግጥ ሽብርተኛ ሆነው ቢሆን ኖር መታሰራቸው ተገቢ በሆነ ነበር፤ የሆነው ግን ይህ አይደለም። መንግስት የሽብር ህጉን እየተጠቀመበት ያለው የኢህአዴግ/ህወሀትን ጠንካራ ተቀናቃኞች ለማጥፊያና ለማስፈራሪያ ነው። መንግስት ይህን ህግ ዜጎችን ለመጨቆኛና መብታቸውን ለመጣሻ ሲጠቀምበት ህጉን ያወጣው ፓርላማ በቸልተኝነት ሲመለከት ኖሯል።

ፓርላማው ሀላፊነቱን በአግባቡ ስላልተወጣና ስልጣኑን ሙሉ ለሙሉ ስላልተጠቀመበት፤ እንዲሁም አስፍጻሚው አካል ለፓርላማው ያለው ተጠያቂነት (accountability) ስለተመናመነ ሀገሪቱ አሁን ያለችበት አደግኛ ሁኔታ ውስጥ ወድቃለች። በሚሊዮኖች የሚቆጠር ህዝብ አሁን ያለው ሁኔታ (the status quo) መቀጠል የለበትም፤ የህወሀት የበላይነት ያብቃ፤ ለውጥ እንፈልጋለን፤ ሕገ መንግስቱ ይከበር እያለ ይጮሀል። ግድያውም ሆነ እስራቱ እንደዚሁ ቀጥሏል።

ኢህአዴግ ሀገር መምራት እንዳቃተው ራሱ እየተናገረ ነው። አባላቱም እየተጣሉ ነው። በቅርብ ጊዜ ሪፖርተር ጋዜጣ በርእስ አንቀጹ እንዳለው ሀገሪቱን ያቆማት የህዝብ ጨዋነት እንጂ የኢህአዴግ የአመራር ብቃት አይደለም። ፓርላማው በዚህ የደከመ ሁኔታ ላይ ላለ ግንባር እራሱን ተገዢ አድርጎ የሚቀጥል ከሆነ ህገመንግስቱን መጣስ ብቻ ሳይሆን ሀገር እንድትጠፋና ህዝብ እንዲጎዳ ተባባሪ ሆነ ማለት ነው። የፓርላማው አባላት ተገዢነታቸው ለህዝቡ፣ ለሕገ መንግስቱና ለህሊናቸው ብቻ እንጂ ለኢህአዴግ እንዳልሆን በሕግ መንግስቱ ውስጥ ተደንግጓል።

ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ፓርላማ ውስጥ (በተለይ ደግሞ የተወካዮች ምክር ቤት ውስጥ) ተስፋ የሚሰጡ አካሄዶች እየታዩ ነው። ለምሳሌ የብአዴንና ኦህዴድ ተመራጮች ተቀናጅተው መስራት ጀምረዋል። የሁለቱ ድርጅቶች ተመራጮች ብቻቸውን 57% ድምጽ ያላቸው በመሆኑ የኢህአዴግ/ህወሀትን ትእዛዝ ሳይጠብቁ ወይም ወደ ጎን ብለው አስፈላጊ የሆኑ ለውጦችን ማምጣት ይችላሉ። እንዲሁም የሁለቱን ድርጅቶች ህብረት በማስፋት ሌሎች የህወሀት ተጽእኖ ያንገሸገሻቸውን ክልሎች/ድርጅቶች ተወካዮችም ተሳታፊ/ተባባሪ እንዲሆኑ ማድረግ ይቻላል/ይገባል። ፓርላማው በሕገ መንግስቱ የተሰጠውን ስልጣን ተጠቅሞ በርካታ ለውጦችን ማምጣት ቢችልም ቅድሚያ መስጠት ያለበት የሰብአዊ መብቶችን መከበር ማረጋገጥና የመከላከያ/ደህንነት/ፖሊስ መስሪያ ቤቶች ላይ የአሰራር ለውጥ (reform) ማምጣት ላይ ቢሆን የተሻለ ይሆናል ብዬ አምናለሁ። በዚህ ረገድ፤

 • የመከላከያ ሰራዊት፤ የደህንነት መ/ቤትና የፌደራል ፖሊስ አመራር በአብዛኛው በትግራይ ተወላጆች የተሞላ መሆኑ ቀርቶ ሕገ መንግስቱ በሚደነግገው መሰረት የብሄር ብሄረሰቦችና ህዝቦችን ስብጥር ሚዛናዊ በሆነ ሁኒታ ያንጸባረቀ እንዲሆን ማድረግ ይኖርበታል።

• በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች የሚታዩት መሰረታዊ የዜጎችን ሰብአዊ መብቶች የሚጥሱና የሀገር ደህንነት የሚጎዱ ድርጊቶች እንዲቆሙና ባጥፊዎቹ ላይ አስፈላጊ እርምጃዎች እንዲወሰዱ ማድረግ አለበት። በተለይ ደግሞ የመብት ጥሰቶቹ የሚከናወኑት በየከተሞቹና ዩኒቨርሲቲዎች ውስጥ ሕገ መንግስቱን በጣሰ መንገድ የፖሊስን ስራ እንዲሰሩ በተላኩ የመከላከያ ሰራዊት አባላት በመሆኑ፣ እነዚህ የመከላከያ ሰራዊት አባላት በአስቸኳይ ወደ መደበኛ ስራቸው እንዲመለሱ መደረግ አለበት። ፓርላማውና አባላቱ እነዚህ ለውጦች በአጭር ጊዜ ውስጥ እንዲመጡ ለማድረግ የሚያስችላቸው ስልጣንና ብቃት አላቸው። ፍላጎቱ አላቸው? ቆይተን የምናየው ይሆናል። የፓርላማው አባላት ህዝቡ እያለ ያለውን አድምጡ። የሕገ መንግስቱን መከበር አረጋግጡ። የህዝብ መበደል፤ የሕገ መንግስቱ መጣስ፤ የኢትዮጵያ አደጋ ላይ መውደቅ ህሊናችሁን ይቆጥቁጠው።

ጸሀፊውን ለማግኘት ይህን የኢሜል አድራሻ ይጠቀሙ፡ anonymous2018@gmail.com

በጨለንቆ በሀገር መከላከያ ሰራዊት በኦሮሞዎች ላይ የተፈፀመዉን ግድያ አስመልክቶ በኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት የተሰጠ መግለጫ

 

የኢፌዲሪ ህገ-መንግስት አንቀፅ 87 (3) ስር የአገር መከላከያ ሰራዊት የአገርን ሉዓላዊነት ለማሰከበር ነው የተቋቋመው። በዚሁ ንዑስ አንቀፅ 4 እና 5 ስር የአገር መከላከያ ሰራዊት በማንኛውኝ ጊዜ ለህገመንገስቱ ታዛዥ በመሆን ለፖለቲካ ፓርቲዎች ውግንና ሳያሳይ ነፃ ሆኖ የአገር ደህንነት የመጠበቅ ስራውን እንደሚሰራ ይደነግጋል። ይሄው የመከላከያ ሰራዊቱ ከውጭ የሚመጣውን የአገሪቱን ጠላት ለመከላከል በአገሪቱ ብሄር ብሄረሰቦች የተገነባ ከተቋቋመለት አላማ ውጭ ታሪካዊ ስህተቶችን በህዘቦች ላይ ሲፈፅም ታይቷል። የህገ-መንግስቱ አንቀፅ 8 (1-5) ስር የአገሪቱ ህዝቦች ሉዓላዊነት አስመልክቶ የአገሪቱ ብሄሮች፣ ብሄረሰቦና ህዝቦች የኢተዮጵያ ሉዓላዊ የስልጣን ባለቤት መሆናቸው ይደነግጋል። ይህ ህገ-መንግስት የአገሪቷ የሀጎች ሁሉ የበላይ ሆኖ ባለበት ሁኔታ የስልጣን ባለቤት የአገሪቷ ብሄሮች፣ ብሄረሰቦና ህዝቦች ሆኖ እያሉ በማንኛው የአገሪቱ ባለስልጣን ውሳኔ ወይንም በማንኛውም የመንግስት አካል ወሳኔ ከህገ-መንግስቱ ጋር የሚጋጭ ተግባር በፈፀም በማይቻልበት ሁኔታ የአገሪቱ መከላከያ ሰራዊት ከተሰጠው የስልጣን ገደብ ጥሶ ህዝቡ ውስጥ በመግባት ጉዳት እያደረሰ ይገኛል።

ለዚህ መልካም ማሳያ የሚሆን ጥቂት ሀላፍነት በጎደላቸው የመከላከያ ሰራዊት አባላት በምስራቅ ሀረርጌ ዞን በሜታ ወረዳ በጨለንቆ ከተማ በኦሮሞ ህዝብ ላይ የተፈፀመ ዘግናኝ የጅምላ ፍጂት ነው። ከዚህ ጅምላ ፍጂት በስተጀርባ ማነው ያለው የሚለው ጥያቄ ለህዝቡ መመለስ ግዴታ ነው። ከዚህ አፀያፊ ድርጊት በስተጀርባ ያለ ሃይል ሊጋለጥ ይገባል።

ለህግም መቅረብ ይኖርበታል። በአገራችን ህገ-መንግስት መሰረት የመጨረሻው የመከላከያ ሰራዊቱ አዛዥ ጠቅላይ ሚኒስተረሩ ነው። እንደዝህ አይነት ወንጀሎች ሲፈፀሙ ከእውቅናው ውጭ ከሆነ መርምሮ የማስተካከያ እርምጃ መውሰድ የሚገባው ጠቅላይ ሚኒስትሩ፣ ይህንን ከማድረግ ፋንታ ተመሳሳይ ወንጀሎች በሚፈፀሙበት ውቅት ዝምታን መምረጥ ለሚፈፀመው ወንጀል እውቅና መስጠቱን ያሳያል።

የመከላከያ ሰራዊቱ የኦሮምያ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ወደክልሉ እንዲገባ ጥሪ ባላደረገለት ሁኔታ የክልሉን ህዝብ የሉዓላዊ ስልጣኑ ባለቤትነት መብት በመግፈፍ የፈፀመውና እየፈፀመ የሚገኘው ወንጀል የአገሪቱን ህገ-መንግስት በግልፅ የጣሰ ነው። ይህንን ስንል የመከላከያ ሰራዊቱ በሙሉ የዚህ ችግር ሰለባናቸው ማለታችን ሳይሆን የህዝቡ ወገንተኝነት ያላቸው የመከላከያ አባላት እንዳሉ ሁሉ ጥቂት የሰራዊቱ አባላት ግን ሆፐን ብለው ህዝቡ ላይ ጉዳት እያደረሱ መሆናቸው በግልፅ እየታየ ነው።

በመሆኑም የህዝቡን ደህንነትና ሰላም ከማስተጠበቅ ፋንታ የህዝቡን ሰላም እያደፈረሱና ጉዳት እያደረሱ ያሉ የሰራዊቱ አባላት ለህግ ሊቀርቡ ይገባል። የህግ የበላይነት እንዲከበር የሚመለከተው አካላት ሁሉ ካልተንቀሳቀሰ ነገም ተመሳሳይ ችግር መከሰቱ የማይቀር ነው። የኦሮሚያ ክልላዊ መንግስትም በዚህ ደረጃ ትኩረት ሰጥቶበት የመፍትሄ አቅጣጫ በማሰቀመጥ እየሰራ ይገኛል።

የመከላከያ ሰራዊቱ የቆመለትን አላማ በመዘንጋት ያለሙያው በህዝቡ ውስጥ በመግባት ማወክ የማንን አላማ ከግብ ለማድረስ እንደሆነ ተለይቶ መታወቅ አለበት። የፌዴራል መንግስትና የኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት ይህንን አሰቃቂ ወንጀል የፈፀሙትን የሰራዊቱ አባላትእና ከበስተጀርባ ሆነው ያቀዱትን ለህግ ለማቅረብ እየሰሩ ይገኛሉ። የሚደረስበት ውጤትም ለህዝቡ ይፋ ይደረጋል።

የክልሉ የጸጥታ አካላትም የክልሉን ህዝብ ሰላም ለማስከበር ማንኛውንም አይነት መስዋዕትነት ለመክፈል ከማንኛውም ጊዜ በላይ ዝግጁ መሆን አለባቸው። ህዝቡ አላስፈላጊ መስዋዕትነት እንዳይከፍል በመረጋጋትና በጥንቃቄ ሊንቀሳቀስ ይገባል። ከሁሉም በላይ መደማመጥና በአንድነት መንቀሳቀስ እጅግ ወሳኝ ነው።

የኦሮሞ ህዝብ ላቀረበው የመብት ጥያቄ፣ መብቱን በሰላማዊ ትግል ለማስከበር ስለተንቀሳቀሰ በቄዬው ላይ በጅምላና በተናጠል የመገደል፣ ከሚኖርበት አከባቢ የመፈናቀልና ሽብር ሊፈፀምበት አይገባም። የኦሮሞ ህዝብ ትናንት የኢትዮጵያን ሉዓላዊነት ለማስከበር ደሙን የከፈለና አገሪቷ ሉዓላዊነቷን ጥብቃ ለዛሬ እንድትበቃ ከሌሎች ህዝቦች ጋር በመሆን የተጠየቀውን ዋጋ ሁሉ የከፈለ ህዝብ ነው። የአገሪቷ ብሄር፣ ብሄረሰቦችና ህዝቦች ትናንት ያንን ሁሉ መስዋዕትነት የከፈሉት ለዚሁ አገር አንድነት፣ ሰላምና ብልፅግና ነው።

ዛሬም ጥቂት የመከላከያ ሰራዊቱ አባላት ህዝቡ የጣለባቸውንሃላፊነት በመዘንጋት ሰላማዊውን ህዝብ በቄዬው ላይ መግደል አስነዋሪ ነው። በመሆኑም ይህንን ወንጀል የፈፀሙትን አካላት ለህግ ማቅረብ ያስፈልጋል። ይህንን ለማድረግ በአንድ ባንድራ ስር አብረን ለምንኖር የአገሪቱ ብሄር ብሄረሰቦችና ህዝቦች አንድነትና ድጋፍ ጊዜው አሁን ነው። በጨለንቆ በተፈፀመው የጅምላ ግድያ በስተጀርባ ማን ነው ያለው? ለሚለው ጥያዌ ህቡ በግልፅ መልስ ሊያገኝ ይገባል።

​They Stood Silent; We knew What That Meant.

Pan Africa

You cannot not communicate!

Oromia Delegation in Ethiopian Nations, Nationalities & Peoples Day, Semera, Afar.

This is an axiom which states that you cannot do anything not to convey a message given that behavior is always there with no counterpart. Every one communicates even though some are better at it. Your words or without them, your gestures or their absence, your comments about or the sheer disregard of an issue conveys message.

“You communicate anyway. When it comes to the matter of communication, silence might shout louder than words.”

You communicate anyway. When it comes to the matter of communication, silence might shout louder than words. Silence can be deafening, not because of its stillness and at times awkwardness but because of the understanding why someone resolved to engage in it which not even a word of a sage can express.

Oromia Delegation in Ethiopian Nations, Nationalities & Peoples Day…

View original post 1,003 more words

“We Have Wounded the Beast, and That Isn’t Enough” (Lemma Megersa).

Pan Africa

In a documentary by Oromia Broadcasting Network (OBN) the president of Oromia Regional State, Obbo Lemma Megersa, speaks about the recent crackdown on rent-seakers and illicit trades. “In Ethiopian history, the most awful and gravely far reaching land abuse that has ever happened is the land of Oromo”, explains Lemma.

Obbo Lemma Megersa It is clear who has been orchestrating and and abusing the land and resource of Oromia so far. It has been done in the name of investment, development corners and mining, all being incepted out of ignoble and greedy motives of the thieves and robbers.
Obbo Lemma Megersa also asserts that after his administration has started against this illegal land grab and illicit trades that drained the land resources of Oromia, “those thieves and robbers launched war against Oromia and and his administration“.

He points out the subtle mechanisms those “robbers and thieves…

View original post 384 more words

Dhimma Finfinnee Ilaalchise Barreeffama Itti Gaafatamaan Biiroo Dhimma Kominikeeshinii Mootummaa Naannoo Oromiyaa, Obbo Addisuu Araggaa barreesse

Finfinneen dachee Oromooti. Handhuura Oromiyaa fi giddu galeessa Oromoo Maccaa fi Tuulamaati. Qe’ee Tufaa Munaa, Qajeelaa Dooyyoo, Abeebee Tufaa, Guddataa Araddoo, Jamoo Dabalee, Soraa Lomee, Galatee Asheetee, Axaalee Jaatanii fi Shubbuu Ejersaafaati.

Finfiinneen yeroo teessoo Mootii Minilik taatee tajaajiluu eegalte irraa kaasee hanga har’aattii qonnaan bultoota Oromoo nyaachaa, buqqisaa, aadaa, duudhaa fi eenyuummaa Oromummaa dhabamsiisaa sadarkaa amma irra jirtu irra akka geesse beekamaadha. Kuufaatii Dargii boodas chaartarii yeroo cehumsaa bara 1983-1987 (ALI) tumameen magaalaan Finfinnee akka naannoo of dandeesse tokkootti ክል 14 jedhamtee akka of bulchitu labsamee ture. Waggoota afuriif magaalaan Finfinnee naannoo taatee bulaa turte. Finfinneen yeroo akka naannoo of dandeesseetti bulaa turte labsii daangaa jettee bara 1986 seera baafatte. Labsii baafatte kanaanis daangaan ishee hanga Magaalota Buraayyuu, Laga Xaafoo Laga Daadhii, Sabbataa, Galaan fi kkf walakkaa isaaniitti akka bal’atu ummata Oromoo fi Mootummaa Naannoo Oromiyaa waliin osoo hinmariyatin seera baafatte.

Bara 1987 heerri mootummaa FDRI tumame. Heerri mootummaa biyya keenyaa kun waa’ee magaalaa Finfinne dhimmootni gurguddoo sadii akka jijjiiraman ifatti tume. Inni tokkoffaan Finfinneen mirga naannoo ta’uu dhabdee sadarkaa bulchiinsa magaalaatti akka ijaaramtu tume. Dhimmi lammaffaan Walitti dhufeenyi Oromoo fi Finfinnee jaarraa tokkoo oliif addaan cite ture deebisee walitti hidhe. Yeroo cehumsaa Oromiyaa fi Finfinneen akka naannoo fi naannootti walitti dhufeenya qabaachaa turani. Heerri mootummaa kun tumamuu booda Finfinneen akka qaama Oromiyaa taatee fi Oromiyaanis mirga addaa Finefinneerra akka qabdu ifatti kaa’e. Dhimmi sadaffaan Finfinneen teessoo mootummaa federaalaa waan taatteef akkasumas mirga ofiin of bulchuu sabaa fi sablammoota magaalatti keessa jiraatan eeguuf jecha akka naannoolee mirga hiree ofii ofiin murteeffachuu osoo hintaane mirga ofiin of bulchuu qofa akka qabaattu ifatti tume. Heerri Mootummaa FDRI walitti dhufeenya Oromoo fi Finfinnee gidduutti yeroo dheeraadhaaf addaan cite ture jijjiire. Finfinneen erga uuumatee kaaftee kan Oromoo waliin addan cittee turte akka qaama Oromoo taatu murteesse. Finfinneen kan Oromoo ta’uu mirkaneesse!

Heerri Mootummaa FDRI bara 1987 bahe Finfinneen Mirga ofiin of bulchuu malee mirga hiree ofii ofiin murteeffachuu akka hinqabne, Dhimmi bulchiinsa magaalaa Finfinnee labsiidhaan akka bahu ibsuudhaan seerota duraan turan (labsii daangaa magaalattiin bara1986 baafatte dabalatee) diigee jira. Kanaafuu dhimmi daangaa bulchiinsaa magaalaa Finfinnee fi Godina Addaa gidduu jiru kan murtaa’u fedhii ummata Oromoo daangaarra jiraatuu, fedhii Mootuumaa Naannoo Oromiyaa fi Bulchiinsa Magaalaa Finfinneetiin qofa akka ta’e ifatti beekamuu qaba. Kanaafuu, labsiin daangaa magaalaa Finfinnee fi Godina Addaa Oromiyaa Naannoo FInfinnee kan bara 1986 bahe ummata Oromoo fi MNO kan hin hirmaachisne waan ta’eef safartuu kamiiniyyuu fudhatama hin qabu.

Dhimmi daangaa Finfinnee fi Godina Addaa Oromiyaa Naannawaa Finfinnee dhimma daangaa bulchiinsaa naannoo tokko keessatti geggeeffamu akka ta’es ifatti beekamuu qaba.Dhimmi daangaa Finfinnee heera mootummaa biyya keenyaa bara 1987 bahe bu’uura godhachuudhaan ummata fedhii fi faayidaa ummata oromoo karaa mirkaneessu qofaan hojiitti hiikamuu qaba. Dhimma daangaa Finfinnee karaa waaraatiin furuuf koreen nama 10 of keessaa qabu ijaarame qorannoo kan dhiheesse yoo ta’u MN Oromiyaa bu’aa qorannoo kanaa guutummaatti fudhatee akka hojiitti hiikamuuf socho’aa jira.

Dhimmi daangaa bulchiinsaa magaalaa Finfinnee waliin walqabatee jiru bu’uura heera mootummaa FDRI fi mirgaa fi faayidaa ummata Oromoo karaa kabachiisuun hiikuun akkuuma jiruttii ta’ee, dhimmi xiyyeeffannoo barbaadu kan biraa dhimma pilaanii magaalatiiti.
Pilaaniin Finfinnee kanaan dura bahaa turee hirmaannaa mootummaa Oromiyaa fi uummata Oromoo of keessaa hin qabu. Pilaanii Finfinnee keessaatti qophaa’aa ture aadaa duudhaa fi eenyumaa oromoo kan calaqqisiisu miti. Abbaa biyyummaa Oromoo kan agarsiisu miti. Erga heerri mootummaa FDRI bahee boodas dogogoroota yeroo adda addaa turan kallattii sirreessuuf kan akeeku miti. Dhalootni Oromoo itti aanu abbaa biyyummaa isaa akka hubatuu fi abbootiin isaa akkamitti akka jiraataa turan, aadaaa duudhaa fi seenaan Oromoo akkamitti entertain ta’a kan jedhu of keessaa hinqabu.

Pilaaniin qophaa’aa ture lafa qabachuuf qofa qophaa’aa ture jechuun ni danda’ama. Waa’ee ummataa Oromoo fi qonnaan bulaa buqqa’uu dantaa tokkollee hinqabu. Qonaann bulaa Oromoo Caffee isaa, Odaa isaa diigaa deemaa ture. Xurii summaa’aan magaalaa Finfinnee keessa bahee gara maasaa qonnaan bulaa dhaqu utuu miidhaa hinqaqabsiisin akka itti hogganamullee hinkaa’u. Kana waan taa’eef pilaaniin magaalaa Finfinneetti yeroo adda addaa qophaa’aa ture buqqa’uu Oromoorra yeroo mootii Minilk irraa kaasee akka sabaatti gahaa ture kan itti fufsiisaa turedha jechuun nidanda’ama.

Kaayyoon heera mootummaa FDRI bara 1987 tumamee mirga hiree ofii ofiin murteeffachuu sabootaa mirkaneessuun boqonnaa qe’ee ofiirraa buqqa’anii godaanuu cufuuf ture. Oromoon mirga qe’eesaa keessa jiraachuu akka qabaatu gonfachiisuun, abbaan biyyuummaa Oromoo akka kabajamu labsee ture. Dhimmi hiree ofii ofiin murteeffachuu fi mirga abbaa biyyummaa kun bakka hundatti deebii argatee cufamee Finfinneettii utuu hincufamani hafe.
–
Dhimmi Finfinnee fedhii fi faayidaa Oromoo karaa calaqqisuu qofaan deemu akka qabu herri mootummaa keenya ifatti kaa’ee jira. Rakkoo gama mirga heera mootummaa irratti kaa’ame hojiitti hiikuu dadhabuudhaan walqabatee jiru furuuf qaama biraa kamitiyyuu quba qabuun hindanda’amu. Hundaa ol rakkoon kan hoggansa keenyati. Rakkinichi mirga heerri mootummaa nugonfachiise bilchinaa fi karaa tarsiimawaa ta’een sirnaan oggannee hojiitti hiikuu dadhabuurraa madda. Kanaafuu gama kanaan dhimmota sirreeffachuu qabnu hedduutu jira.

Gama kanaan dhimmi sirraa’uu qabuinni tokkffaan Finfinne akka naannoo of dandeesse tokkootti ilaaluudha. Ilaalchi kun dogoggora waan ta’eef sirraa’uu qaba. Finfinneen qaama Oromiyaati. Mirgi hiree ofii ofiin murteeffachuu Finfinnee daangaa seeraa Oromiyaa keessatti akka ilaalamuu beekuun murteessadha. Dhimmi lammaffaan sirraa’uu qabu akka sabaatti Finfinnee keessa gallee jiraachuu, hojjechuu fi daldaluu soodaachuudha. Ilaalchi Finfinnee keessaa baqachuu, Finfinnee keesatti hoojatanii argachuu sodaachuu jijjiiramuu qaba. Sadaffaa Aadaa fi duudhaa Oromoo dagaagsuuf namni biraa akka nuuf hojjetu barbaadna. Ilaalchi akkasii dogogoradha. Eenyuummmaan Oromoo akka hundee gadi fageeffatu godhuun dirqama hunda keenyaati. Yeroo ammaa kana jiraattota magaalaa Finfinnee keessaa %30 Oromoota akka ta’an ragaaleen ni mul’isu. Ta’us maagaalicha keessatti dhimma sabboonummaa Oromoo irratti waan hinhojjetamneef magaalatii keessa Oromon waan keessa jiraatuyyuu hinfakkaatu. Magaalattii keessatti sabboonummaan Oromoo sadarkaa dhabamuu irra gahee jira. Oromoon gahee abbaa biyyummaasaa akka mirkaneessu sabboonummaa dagaagsuun murteessdha.
–
Dhimmi sadaffaan caasaan Dh.D.U.O sadarkaa magaalaa irraa kaasee hanga gadiitti hoggansa magaalaa Finfinnee keessa jiru miira abbaa biyyummaa cimaadhaan Oromummaa Finfinnee keessatti cabe iddootti deebisuuf sadarkaa barbaadamutti qabsaa’uu dadhabuu dha. .Hoggansi sadarkaadhaan jiru kuni miira abbaa biyyumaatiin hoggansa tarsiimawaa fi gahumsa qabu kennuudhaan fayyadamummaa ummata keenyaa mirkaneesuun walqabatee hanqinootni mul’atan gara fuula duraatto sirraa’uu qabu.

Dhimmi afraffaan caasaa Godina Addaa waliin kan walqabatudha. Godinni Addaa Oromiyaa Naannawaa Finfiinee walitti hidhamiinsa diinagdee fi hawaasummaa ummatni Oromoo magaalaa Finfinnee waliin qabdu cimsuuf Oromummaa Finfinnee keessatti cabee ture bakkatti deebisuuf sochii godhamu akka tumsu yaadameeti hundaa’e. Ta’us rakkoo gahumsa hoggansaa fi rakkina walxaxaa kiraa sassaabdummaa lafaa irraa kan ka’e GAONF ergama walitti hidhamiinsa Oromoo fi magaalaa Finfinnee cimsuuf isaaf kennamee sadarkaa barbaadametti raawwachauu hindandeenye. Turtii hanga ammaatti GAONF fi Finfinnee gidduu daangaa bulchiinsaa kaawwachuu dadhabuun, ijaarsa addaa adda bulchiinsa magaalaa Finfinnettin daangaa GAONF keessatti raawwatamu callisanii ilaaluun, hanqinoota gama kanaan jiranis ifatti baasanii dubbachuu dadhabuun gara fuula duraatti dhimmoota sirraa’uu qabanidha.

​ትምህርት ሚኒስቴር መስማት ወይም መስራት አቁሟል!

Pan Africa

ባለፈው ሳምንት በዶችቬሌ ራዲዮ ላይ በፖለቲካ አለመረጋጋትና ትምህርት በሚል ርዕስ ዙሪያ በት/ት ሚኒስቴር የኮሚኑኬሽን ዳይሬክተር ወ/ሮ ሐረግን ጨምሮ ከሌሎች ሁለት ተሳታፊዎች ጋር በስልክውይይትአድርገን ነበር። በውይይቱ ላይ በት/ት ተቋማት ውስጥ ለሚከሰቱ ግጭቶችና ተያያዥ ችግሮች በዋናነት ተጠያቂው የትምህርት ሚኒስቴር እንደሆነ ለመግለፅ ሞክሬያለሁ።
ለምሳሌ ባለፈው ሳምንት የፌደራል መንግስት የኮሚኒኬሽን ጉዳዮች ፅ/ኃላፊ ዶ/ር ነገሪ ሌንጮ ለአዲስ አድማስ ጋዜጣ በሰጡትአስተያየትባለፈው ዓመት በጅግጅጋ ዩኒቨርሲቲ የክረምት የትምህርት ፕሮግራም ተማሪዎች መታወቂያቸው እየታየ ልዩነት ሲደረግባቸው እንደነበር ገልፀዋል። ከዚህ አልፎ ተርፎ መታወቂያቸው እየታየ ጥቃት የተፈፀመባቸው ተማሪዎች እንዳሉ ገልፀዋል።

ከዚሁ ጋር በተያያዘ በመስከረም ወር አጋማሽ ላይ በጅግጅጋ ዩኒቨርሲቲ የሚያስተምሩ የኦሮሞ ተወላጅ የሆኑ 60 መምህራን የትምህርት ሚኒስቴርን ጥበቃ እንዲያደርግላቸው አዲስ አበባ ድረስ መጥተው አመልክተዋል። ከትምህርት ሚኒስቴር ጥበቃ እንዲደረግላቸው የጠየቁበትን ምክንያትበድህረ-ገፃችንማውጣታችን ይታወሳል።

ከውይይቱ በፊት ከተጠቀሱት መምህራን ወደ አንዱ ስልክ በመደወል ሁኔታውን ለማጣረት ሞክሬ ነበር። ነገር ግን፣ የትምህርት ሚኒስቴር ጥበቃና ከለላ እንዲያደርግላቸው ከጠየቁት 60 መምህራን ውስጥ አሁን በጅግጅጋ ዩኒቨርሲቲ የቀሩት ከአራት እንደማይበልጡ ለማወቅ ችያለሁ። የተቀሩት መምህራን እንደ አዲስ…

View original post 484 more words